«Μήλος: Εναλλακτικά Αρχιτεκτονικά Τοπία»: Ένα εγχείρημα διαλόγου της εξορυκτικής κληρονομιάς με την κοινωνία του νησιού. Κείμενο συνεδρίου « Τα Κάστρα της Βιομηχανίας»

Η διαρκής ανταγωνιστική σχέση της ανθρωπογενούς εντοπιότητας με το πλούσιο υπέδαφος της Μήλου, αποτελεί καίριο παράγοντα για την τροφοδότηση του αρχιτεκτονικού και τεχνικού πολιτισμού του τόπου με τις μοναδικές τοπομορφές των εγκαταλελειμμένων ορυχείων της, οι οποίες και προσφέρονται ως πολιτισμικές αναμονές για τις επόμενες γενιές.

Η ανάγκη αναδειξης αυτών των εν δυνάμει πολιτιστικών πόρων του νησιού ώθησε την ομάδα “Μήλος: Εναλλακτικά Αρχιτεκτονικά Τοπία” στην διοργάνωση θεματικής έκθεσης αρχιτεκτονικής με τρεις μελέτες πάνω σε αυτά τα τοπία. Με στόχο την ευαισθητοποίηση της τοπικής κοινότητας ως προς την εξέλιξη της νέας οικονομίας του τουρισμού στη Μήλο, οι μελέτες εξετάζουν την αυθεντικότητα των τοπίων της και την ανάδειξη της πραγματικής ταυτότητας του τόπου.

Το περιεχόμενο αυτών είναι η αναβίωση των Θειορυχείων της Μήλου και του ορυχείου Βάνι (δύο ορυχεία του 19ου αιώνα) και τέλος η δημιουργία ενός δικτύου φυσικών ιαματικών λουτρών, ενα εξ αυτών στις ανενεργές Αλυκές του νησιού.

Συνεργάτες: Νίνου Κατερίνα

Οι τρεις κοινοί άξονες που διέπουν το υλικό αναφέρονται στην οικονομία του εναλλακτικού τουρισμού, την αναβίωση των βιομηχανικών τοπίων αλλά και την αρχιτεκτονική εδάφους. Η Μήλος ένας τόπος ανέκαθεν εκμεταλλευόμενος βιομηχανικά, έχει διαμορφώσει βαθιά απτική σχέση του κατοίκου με το έδαφός του τόπου, με τις σπηλιές, τις εξορυκτικές στοές και το ηφαίστειο να αποτελούν σταθερές αναφορές κατά τη διάρκεια των αιώνων. Κατά την διάρκεια της προετοιμασίας της έκθεσης, γρήγορα αναδύθηκε η αναγκαιότητα παραγωγής νέου υλικού, για την δημιουργία συλλογικής προσέγγισης που θα μπορούσε να αφήσει μια παρακαταθήκη στο νησί. Για το λόγο αυτό, πραγματοποιήθηκαν νέες συνεντεύξεις σε ντόπιους κατοίκους που σχετίζονταν άμεσα με τις εξεταζόμενες περιοχές, ώστε να εμπλουτίσουν τις λαογραφικές καταγραφές.

Στόχος είναι η αξιοποίηση του υλικού αυτού σε ένα μικρό μουσείο της ιστορίας της εξορυκτικής διαδικασίας στο νησί μέσα από την κοινωνική του διάσταση. Η πρωτοτυπία του θέματος έγκειται στο ότι νέοι φοιτητές αρχιτεκτονικής που επισκέφθηκαν και μελέτησαν τον τόπο με αφορμή τη διπλωματική τους εργασία, βίωσαν μια ιδιαίτερη εμπειρία που τους οδήγησε να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να επιστρέψουν σε αυτόν, για να προσφέρουν στην τοπική κοινωνία και στον τόπο, μέσα από τη διοργάνωση στοχευμένων δράσεων, με στόχο την προστασία και την ανάδειξη της ιδιαίτερης αυτής κληρονομιάς του.